Bedevaart Echternach

Ga op 29 (Tweede Pinksterdag), 30 én 31 mei 2023 mee op busbedevaart met het Aartsbisdom Utrecht naar Echternach in Luxemburg! Daar wordt bij het graf van Sint Willibrord, de eerste aartsbisschop van de bisschopszetel te Utrecht en de apostel van Nederland, de ‘Springprocessie’ gehouden. Daaraan nemen we met onze groep deel. We verblijven in hotel Koch-Schilt in Irrel, vlakbij Echternach.

We vertrekken op 29 mei vanuit Deventer via Utrecht naar de H. Amelbergabasiliek in Susteren, waar we de Eucharistie vieren. Deze romaanse kerk staat op de plaats waar Willibrord in het jaar 714 een abdij stichtte. Dit klooster fungeerde voor hem en zijn medewerkers als halteplaats gedurende de lange reis van Utrecht naar Echternach.

‘s Middags reizen we door naar het hotel; na het diner gaan we naar Echternach voor het plechtig Lof in de basiliek. Op 30 mei wonen we na het ontbijt de plechtige Eucharistieviering bij in de basiliek om daarna deel te nemen aan de Springprocessie. De middag en avond (na het diner in het hotel) zijn ter vrije besteding. De volgende ochtend vertrekken we naar Trier – de oudste stad van Duitsland met haar historisch centrum en imposante Dom – en reizen vervolgens door naar het karakteristieke ‘witte stadje’ Thorn, waar we de Eucharistie vieren en de abdijkerk bekijken. Na de warme maaltijd in Thorn volgt de slotetappe huiswaarts: de geplande aankomst is rond 20.00 uur in Utrecht en rond 21.00 uur in Deventer. De reisleiding en pastorale begeleiding zijn in handen van vicaris Cornelissen.

Prijs: € 245 p.p. (o.b.v. een tweepersoonskamer en halfpension; toeslag eenpersoonskamer (zeer beperkt beschikbaar): € 50).
Voor informatie en opgave: Diocesane Werkgroep voor Bedevaarten van het Aartsbisdom Utrecht, Ben Lokate, e-mail: lokate@aartsbisdom.nl.

Programma (onder voorbehoud):
Maandag 29 mei
08.00 uur Vertrek uit Deventer (Postillion Hotel, Deventerweg 121)
09.00 uur Vertrek uit Utrecht (bisschopshuis, Maliebaan 40) naar Susteren
11.00 uur Aankomst in Susteren, Eucharistieviering in de H. Amelbergabasiliek en aansluitend lunch (zelf meenemen)
13.30 uur Vertrek naar Hotel Koch-Schilt in Irrel
16.00 uur Aankomst, kamerindeling etc.
17.30 uur Warme maaltijd
19.00 uur Vertrek naar Echternach
20.00 uur Plechtig Lof in de St. Willibrordus Basiliek in Echternach
21.30 uur Terug naar Hotel Koch-Schilt

Dinsdag 30 mei
06.15 uur Ontbijt
07.00 uur Vertrek naar Echternach
08.00 uur Plechtige Eucharistieviering in de St. Willibrordus Basiliek te Echternach, aansluitend processie en start van de Springprocessie
13.30 uur Afsluitende plechtigheid, vervolgens vrije tijd
16.30 uur Terug in Hotel Koch-Schilt
18.00 uur Warme maaltijd, daarna vrije tijd

Woensdag 31 mei
08.00 uur Ontbijt
09.30 uur Vertrek uit Irrel naar Trier
10.00 uur Het Oude Centrum in Trier, vrije tijd
13.30 uur Vertrek uit Trier naar Thorn
16.00 uur Aankomst in Thorn, Eucharistieviering in de Abdijkerk H. Michael, bezichtiging Kerk
17.15 uur Afsluitende warme maaltijd in Thorn
18.30 uur Vertrek uit Thorn
20.00 uur Aankomst in Utrecht
21.00 uur Aankomst in Deventer

Over Echternach
In Echternach bevindt zich het graf van de heilige Willibrord, de eerste bisschop van Utrecht en de patroon van de Nederlandse kerkprovincie. De tegenwoordige basiliek in Echternach is de vijfde kerk die op deze plek gesticht werd, de eerste werd door St. Willibrord gebouwd. In 1906 werd het gebeente van St. Willibrord plechtig overgebracht naar de kerk. In 1939 werd de kerk verheven tot de rang van pauselijke basilica. De dinsdag na Pinksteren wordt in Echternach de traditionele Springprocessie gehouden. Duizenden bedevaartgangers trekken door de straten van Echternach naar de basiliek waar de heilige Willibrord begraven ligt. Het Aartsbisdom Utrecht organiseert regelmatig een bedevaart naar Echternach bij gelegenheid van de Springprocessie.

Twee stappen vooruit, één achteruit. Dat is wat de meeste mensen weten van deze Springprocessie in Echternach. Dat dit niet klopt en het in feite een ‘religieuze dans’ is naar het graf van de apostel van de ‘lage landen’, is redelijk onbekend. Religieuze dansen kwamen in de Middeleeuwen op meer plaatsen voor. Vaak waren het gekerstende voortzettingen van heidense gebruiken. Voor Echternach is daar trouwens geen bewijs voor. Feit is wel dat al spoedig na de dood van Willibrord in 739 hele stromen pelgrims naar het graf van de heilige in Echternach kwamen. De oudste vermelding van een ‘grote driesprong’ ter ere van Sint Willibrord dateert uit de elfde eeuw.

‘Dansende heiligen’
In die tijd waren er verschillende manieren van springen door de zogenaamde ‘dansende heiligen’: pelgrims die in een noodsituatie een belofte hadden afgelegd of zich onder de bijzondere bescherming van de heilige hadden gesteld. Sommige pelgrims sprongen naar rechts en naar links en naar voren, bleven dan voor een gebed of lied staan, en gingen zo door tot ze in de basiliek waren. Er waren ook staande heiligen, die de sprong vervingen door een drievoudige stap. Later ontstond de huidige driesprong.
Dat men daarbij naar voren en naar achteren springt, is een bekend beeld dat echter niet klopt. Dit is mogelijk ontstaan doordat de processie onderweg wel eens stagneerde. De pelgrims moesten dan een pas op de plaats maken of zelfs terugwijken, waardoor de indruk ontstond dat er systematisch achteruit gesprongen werd. Deze foutief beschreven wijze van springen werd al in de 19de eeuw door ooggetuigen weerlegd. Desondanks waren er altijd weer groepen, die zich verplicht voelden om vast te houden aan deze vermeende traditie en voor- en achteruit sprongen. Sinds 1947 wordt er alleen naar voren gesprongen, een pas zijwaarts naar links en dan een pas zijwaarts naar rechts.

Dezelfde melodie
De deelnemers zijn tijdens de processie met elkaar verbonden via witte zakdoeken en springen in de maat van de processiemars: de processie wordt begeleid door muzikanten die steeds dezelfde melodie spelen. Deze grijpt terug op een eenvoudig volkswijsje, dat men in heel Europa in verschillende varianten terugvindt.
Dat de springprocessie ook moderne pelgrims nog aanspreekt, komt doordat het ‘springen’ het mogelijk maakt om met het hele lichaam te bidden. Het is een uitdrukking van vreugde, maar ook een echte boeteoefening, omdat het een flinke inspanning vraagt. De processie geeft het gevoel samen met de gemeenschap van het volk van God onderweg te zijn naar het eeuwige doel.